بررسی برهان نظم از منظر اندیشمندان اسلامی معاصر
نویسنده
چکیده مقاله:
طرح برهان نظم در کلام اسلامی به عنوان یکی از راههای اثبات وجود خدا سابقه دیرینهای دارد. به رغم این سابقه، پرسشها و ابهامهای فراوانی پیرامون صغری، کبری و تقریرات برهان نظم وجود دارد. آنچه بیش از همه بر ابهام میافزاید، تعریف «نظم» و تعیین قسم خاصی از نظم در تقریرات برهان نظم است. انحصار نظم در این برهان به نظم غایی، دلیل روشنی ندارد؛ با استفاده از نظم فاعلی نیز میتوان برهان را تقریر کرد. نیازمندی به هدف، رکن تقریر استدلال با استفاده از نظم غایی است، در حالی که تعیین هدف از راه تجربه سخت یا غیرممکن است و استفاده از استدلالهای فلسفی برای تعیین هدف، برهان نظم را از سادگی و همهفهم بودن میاندازد؛ هرچند بسیاری از اشکالات را حل میکند. مقاله حاضر به تبیین تقریرهای برهان نظم از دیدگاه مرتضی مطهری، عبدالله جوادی آملی و جعفر سبحانی پرداخته و برخی از ابهامها و اشکالها را مطرح میکند.
منابع مشابه
برهان نظم از منظر فلسفۀ نقادی کانت
چکیده یکی از سادهترین، عمومیترین و در عین حال کهنترین براهینی که برای اثبات وجود خدا اقامه شده، برهان نظم یا برهان غایتشناختی است. اندیشمندان بسیاری در تأیید یا رد این برهان قلمفرسایی کردهاند که در این میان، نقدهای کانت شهرت فراوان دارد. موضع کانت در برابر این برهان، هم جانبدارانه است و هم منتقدانه. او برهان نظم را همواره شایستۀ احترام میداند، زیرا تنها برهانی است که راه فهم را برای اعتق...
متن کاملصورتبندی برهان نظم از منظر سوئینبرن
برهان نظم سادهترین، قابل فهم ترین و عمومیترین برهان بر وجود خداوند است. در طول تاریخ روایتهای متعددی از این برهان ارائه شده است که از درجات متفاوتی از قوّت و دقّت برخوردارند. به نظر نگارندگان معقولترین و قابل دفاعترین روایت از این برهان، روایتِ «استدلال از راه بهترین تبیین» است. روایتهایِ کلاسیک، مقایسهای، تنظیم دقیق، پیچیدگی غیر قابل تقلیل بیوشیمیایی و اطلاعات زیست شناختی ضمن آنکه هر یک روا...
متن کاملبررسی جهتداری علوم تجربی از منظر برخی اندیشمندان معاصر
چکیدهرا میتوان از مهمترین مبانی معرفت شناسانه در راستای قبول و یا رد مسأله « جهتداری علم » مسألهدانست و از همین رو موضوعی پر اهمیت به شمار میرود. « علم دینی »در نوشتار پیش رو، مسأله مذکور از نگاه سه اندیشمند معاصر؛ یعنی آیت الله جوادی آملی، دکتر سروش وحجت الاسلام و المسلمین میرباقری مورد بررسی قرار گرفته است و سعی شده تا با تکیه بر مبانی وتصریحات هر یک، نظر ایشان در مسأله جهتداری تبیین شود.برخی...
متن کاملصورتبندی برهان نظم از منظر سوئینبرن
برهان نظم سادهترین، قابل فهم ترین و عمومیترین برهان بر وجود خداوند است. در طول تاریخ روایتهای متعددی از این برهان ارائه شده است که از درجات متفاوتی از قوّت و دقّت برخوردارند. به نظر نگارندگان معقولترین و قابل دفاعترین روایت از این برهان، روایتِ «استدلال از راه بهترین تبیین» است. روایتهایِ کلاسیک، مقایسهای، تنظیم دقیق، پیچیدگی غیر قابل تقلیل بیوشیمیایی و اطلاعات زیست شناختی ضمن آنکه هر یک روا...
متن کاملبرهان نظم از منظر فلسفۀ نقادی کانت
چکیده یکی از سادهترین، عمومیترین و در عین حال کهنترین براهینی که برای اثبات وجود خدا اقامه شده، برهان نظم یا برهان غایتشناختی است. اندیشمندان بسیاری در تأیید یا رد این برهان قلمفرسایی کردهاند که در این میان، نقدهای کانت شهرت فراوان دارد. موضع کانت در برابر این برهان، هم جانبدارانه است و هم منتقدانه. او برهان نظم را همواره شایستۀ احترام میداند، زیرا تنها برهانی است که راه فهم را برای اعتق...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 11 شماره 43-44
صفحات 51- 74
تاریخ انتشار 2010-03-21
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023